در سالهای اخیر، با افزایش قیمت مسکن و اجارهبها، زندگی در خانههای کوچکتر به یکی از انتخابهای ناگزیر بسیاری از خانوادههای ایرانی تبدیل شده است. این خانهها اگرچه به ظاهر راهحلی برای مدیریت هزینههای زندگی هستند، اما در واقع با مشکلات و چالشهای بسیاری همراهند که سلامت روانی و اجتماعی خانوادهها را به خطر میاندازند.
رشد تمایل به سکونت در خانههای کوچک
در حالی که گروه کوچکی از ثروتمندان در خانههای بزرگ و گرانقیمت زندگی میکنند، اکثریت جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور به کاهش متراژ خانههای خود شدهاند. این تغییر نه تنها تأثیرات اقتصادی بلکه تأثیرات منفی اجتماعی و روانی نیز به همراه داشته است. تورم اجارهبها بسیاری از خانوادهها را مجبور به عقبنشینی از موقعیت کنونی خود و مهاجرت به واحدهای کوچکتر و ارزانتر کرده است.
تأثیرات اجتماعی و روانی خانههای کوچک
بر اساس تحقیقات علیرضا باقری، جامعهشناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی، زندگی در خانههای کوچکمقیاس به طور مستقیم بر روان و رفتار ساکنان تأثیر میگذارد. این نوع خانهها باعث افزایش خشونت، تنشهای خانوادگی، و افسردگی میشوند. به گفته باقری، «افرادی که در خانههای کوچک زندگی میکنند، هر روز با مشاجرات و دعواهای بیپایان مواجه هستند و هیچ فضایی برای تغییر و بهبود ندارند.»
افزایش سکونت در خانههای کوچک در بازار مسکن
در سالهای اخیر، تمایل به خرید و اجاره خانههای کوچکتر در تهران افزایش یافته است. بر اساس آمارها، واحدهای مسکونی با متراژ کمتر از ۸۰ مترمربع در بازار مسکن بیشترین تقاضا را به خود اختصاص دادهاند. این موضوع به دلیل افزایش قیمتها و ناتوانی بسیاری از خانوادهها در تهیه خانههای بزرگتر رخ داده است.
چالشهای عاطفی و تربیتی در خانههای کوچک
یکی از مهمترین مشکلات زندگی در خانههای کوچک، نبود فضای خصوصی برای اعضای خانواده است. این موضوع به خصوص برای کودکان و نوجوانان مشکلاتی از جمله کاهش عملکرد تحصیلی و ناتوانی در ایجاد فضای مناسب برای مطالعه و بازی ایجاد میکند. همچنین، این خانهها باعث میشوند که ارتباطات عاطفی میان والدین و فرزندان تضعیف شود و نزاعهای خانوادگی افزایش یابد.
نتیجهگیری
زندگی در خانههای کوچک اگرچه به ظاهر راهحلی اقتصادی برای خانوادهها به نظر میرسد، اما در واقع تهدیدی جدی برای سلامت روانی و اجتماعی آنهاست. این خانهها باعث کاهش کیفیت زندگی، افزایش تنشهای خانوادگی و ایجاد مشکلات عاطفی و تربیتی میشوند. لذا توجه به این موضوع و تلاش برای یافتن راهحلهایی جهت افزایش سرانه مسکونی برای هر فرد، از اهمیت ویژهای برخوردار است.